Waarom Florence voor de echte wijnliefhebbers is

Stel je voor dat je door de straten van Florence wandelt, klopt op een klein luikje en een fles wijn in handen krijgt zonder ook maar één voet in het paleis te zetten. Engelse reizigers uit de zeventiende eeuw vonden het maar vreemd dat adellijke families zich bezighielden met zulke directe verkoop. Toch hoorde het daar gewoon bij. De wijn die via de raampjes werd aangeboden kwam van de eigen wijngaarden van de familie, importwijnen waren niet toegestaan. Dit directe contact met de producent zie je trouwens niet alleen in Toscane. Ook in andere wijngebieden, zoals rond Brindisi in Zuid-Italië, is het heel gebruikelijk dat wijnboeren zelf hun oogst rechtstreeks verkopen. 

Wijn in de fles door de muur 

De raampjes zelf namen allerlei vormen aan. Soms waren het luikjes in deuren, soms openingen in de muur of kleine roosters in ramen. Een grappig detail is dat ze precies groot genoeg waren om een wijnfles door te schuiven. En dan moet je denken aan de 1,5 liter flessen van vroeger, vaak omwikkeld met riet omdat het glas niet sterk genoeg was voor transport.



Rond 1600 besloot groothertog Francesco I dat wijn alleen nog in flessen mocht worden verkocht, rechtstreeks vanuit de huizen van de producent. Zo werden de raampjes populair. Het was bovendien veiliger voor de adel, die zo hun privacy behield en toch wijn kon aanbieden. Voor de koper was het aantrekkelijk omdat de kans groot was dat de wijn beter smaakte dan wat in de herberg werd geschonken. Wie nu een wijnreis maakt door Toscane ziet datzelfde idee terug, net als in Puglia, waar families al generaties lang trots hun eigen wijnen rechtstreeks aanbieden aan bezoekers. 

Van vergeten tot herontdekt

Langzaam verdwenen de raampjes in de twintigste eeuw. Het laatste actieve exemplaar sloot in 1958 en veel openingen werden dichtgemetseld of simpelweg vergeten. Pas in de afgelopen jaren kregen ze opnieuw aandacht. Enthousiastelingen begonnen de raampjes te inventariseren en richtten zelfs een vereniging op om ze te behouden. Inmiddels zijn er meer dan tweehonderd bekend, verspreid over Florence en andere Toscaanse steden. 

Een nieuw leven tijdens corona 

Tijdens de coronapandemie kregen de raampjes opeens een tweede kans. Horecazaken gebruikten ze als veilig verkooppunt, precies zoals eeuwen geleden. Wijnbars schonken hun flessen via de kleine openingen en zelfs ijsmakers deelden er hun bolletjes uit. Het gaf de stad iets bijzonders, alsof een stukje verleden plotseling weer tot leven kwam.

Hoe gaat het tegenwoordig? 

Tegenwoordig zijn de buchette del vino een geliefd onderdeel van wandelingen en foodtours door Florence. Toeristen en locals speuren gevels af op zoek naar de kleine luikjes en maken er een sport van om ze te fotograferen. Wie fanatiek is, kan zelfs een gids aanschaffen waarin alle bekende raampjes zijn opgenomen. Dus voor wie denkt Florence al helemaal te kennen, er is altijd nog iets nieuws te vinden. Achter die kleine openingen in eeuwenoude muren schuilt een verhaal dat wijnliefhebbers zeker zal aanspreken. Want hoe vaak krijg je de kans om een glas geschiedenis letterlijk door een muur aangereikt te krijgen?