San Lorenzo, de kerk van De'Medici

Er is in de San Lorenzo in Florence bijna niets te vinden dat niet op de een of andere manier verband houdt met de Medici-familie. De' Medici gingen hier naar de kerk, trouwden er en lieten er een prachtige grafkapel aan bouwen, met de prachtigste graven.

De meeste mensen bedoelen met San Lorenzo de gelijknamige wijk in Florence, die vooral bekend is vanwege de Mercato Centrale en de markt met kraampjes vol lederwaren, kleding en souvenirs. San Lorenzo is echter ook de naam van de kerk, die achter de kraampjes vaak niet eens opvalt.

Dat de kerk zo onopvallend is, komt grotendeels ook door het gebrek aan een schitterende façade. Als je net al die marmeren versieringen van de Duomo hebt bewonderd, dan zullen deze bakstenen je niet in vervoering brengen. Toch herbergt deze kerk heel wat moois!

Kerk van de Medici-familie
Zoals we in de inleiding al schreven, is deze kerk altijd de familiekerk van de Medici’s geweest. Ook het initiatief tot het bouwen van deze kerk kwam van hen. Het was Giovanni di Bicci de' Medici die Brunelleschi rond 1420 de opdracht  gaf om de kerk die hier al in 393 door de heilige Laurentius was ingewijd, uit te breiden. Toen de bouw vanwege gebrek aan geld opgeschort zou moeten worden, schoot Cosimo I de' Medici te hulp. In ruil voor zijn steun, kreeg zijn familie het recht om de kerk als familiekerk te gebruiken. Het Medici-wapen zie je dan ook overal in en om deze kerk opduiken.

Kale voorgevel
Behalve op de gevel, want die is zoals gezegd helemaal kaal. Dat was echter niet Brunelleschi’s bedoeling geweest, zo’n bakstenen gevel zonder enige versiering. Hij overleed echter voordat hij een ontwerp voor de façade had kunnen tekenen – waardoor zijn opvolgers met hun handen in het haar zaten. Wat had Brunelleschi voor ogen gehad? Hoe had hij de kerk voor zich gezien?

Weer een ander Medici-lid, Leo X, besloot om niet langer op een goede ingeving van de architecten te wachten. Hij organiseerde een ontwerpwedstrijd, net als eerder voor de koepel van de Duomo en de deuren van de doopkapel al was gebeurd. De grote winnaar was niemand minder dan Michelangelo.

Hoe hij de voorgevel van de San Lorenzo precies voor zich zag, kun je zien in Casa Buonarotti, het voormalig woonhuis van Michelangelo. In dit museum is een houten model van het ontwerp voor de gevel te zien. Want tot het daadwerkelijk plaatsen van de voorgevel kwam het niet. Michelangelo wilde namelijk per se marmer uit Carrara gebruiken, terwijl Leo X er om de een of andere reden op stond dat er marmer uit Pietrasanta gebruikt werd. Hoewel Michelangelo daar wel ging kijken, durfde hij het met dit marmer niet aan. Het resultaat? Ruzie tussen beide heren en een nog steeds kale façade van de San Lorenzo…

En hoewel een aantal Florentijnse architecten en kunstenaars in de loop der tijd een poging doet om een ontwerp voor de voorgevel in te dienen bij de De’ Medici’s, blijft de gevel van de San Lorenzo zoals hij is: kaal, saai en onopvallend.

Donatello
Gelukkig valt er binnen meer te zien, zoals de twee bronzen kansels van Donatello. Deze kunstenaar vindt tevens zijn laatste rustplaats in deze kerk, in de Martelli-kapel. Volgens de overlevering stierf Donatello in de San Lorenzo, terwijl hij aan het werk was aan beide kansels. Gelukkig wisten zijn assistenten wel hoe het ontwerp er volgens hun meester uit moest zien en konden ze de reliëfs voltooien.

Graf van Cosimo de Oude
In de San Lorenzo ligt nog een groot man begraven: Cosimo il Vecchio, Cosimo de Oude, die ook wel pater patriae (vader des vaderlands) werd genoemd. Vlak voor het hoofdaltaar vind je de marmeren grafsteen.

De Oude Sacristie
Misschien wel het mooiste onderdeel van de San Lorenzo is de Sagrestia Vecchia, oftewel de Oude Sacristie. Donatello tekende voor de versiering van deze sacristie, die dienst deed als familiekapel voor de Medici’s. In het midden van de sacristie vind je het graf van Giovanni de Bicci, die Brunelleschi zoals gezegd de opdracht voor de bouw van de kerk had gegeven. Ook liggen hier de twee zoons van Cosimo de Oude, Giovanni en Piero begraven. Lorenzo il Magnifico en zijn vermoorde broer Giuliano lagen eveneens in deze sacristie begraven, maar sinds 1559 rusten zij in de door Michelangelo ontworpen Nieuwe Sacristie.

Cappelle Medicee
In de bij de San Lorenzo horende Cappelle Medicee liggen verschillende leden van de familie De’ Medici begraven. Je kunt de kapellen helaas niet meer via de kerk bezoeken; het museum van de Cappelle Medicee is toegankelijk via een pleintje achter de San Lorenzo, het Piazza Madonna degli Aldobrandini. Lees meer over de Cappelle Medicee in dit artikel.

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!