Wijnloketten in Florence

Wie ooit door Florence heeft gelopen en goed naar de enorme palazzi heeft gekeken, heeft zich vast wel eens afgevraagd waar die kleine ‘raampjes’ naast de enorme voordeur voor dienen. Ze lijken wel een beetje op een brievenbus, maar daarvoor zijn ze veel te laag bij de grond ingemetseld en bovendien kende men in de tijd dat de palazzi gebouwd werden uiteraard nog geen posterijen op de manier zoals we die nu kennen.

Gelukkig vinden we bij een van palazzi een oplossing voor dit mysterie. Het Palazzo Viviani, aan de Via delle Belle Donne (bijna op de hoek met de Via della Spada) biedt misschien wel het mooiste voorbeeld van zo’n ‘raampje’. Je ziet een ingemetseld raampje, afgesloten met een houten luikje, waarin zich een ronde opening ter grootte van een flessenhals bevindt. Boven het raampje staat de volgende aankondiging:

LA CANTINA RESTA APERT ALLA VENDITA
DAL PRIMO NOVEMBRE A TUTTO APRILE
DALLE ORE 9 ANT ALLE ORE 2 POM E DALLE 5 ALLE ORE 8 POM
DAL PRIMO MAGGIO A TUTT’OTTOBRE
DALLE ORE 8 ANT ALLE ORE 3 POM E DALLE 6 ALLE ORE 9 POM

NEI GIORNI FESTIVI RESTA APERTA ALLA VENDITA FINO A ORE 3 POMERIDIANE

Deze aankondiging onthult ons waar de ‘raampjes’ voor bedoeld waren: voor de verkoop van wijn! De grote heren die de palazzi bewoonden, hadden vaak ook uitgestrekte wijngaarden op het platteland. De wijn die daar geproduceerd werd, werd in de cantina (kelder) van de palazzi opgeslagen, zodat de bewoners het hele jaar door over een flinke wijnvoorraad konden beschikken. De rijke heren zouden echter geen rijke heren zijn als ze geen commerciële functie voor deze voorraden bedachten. Ze beschikten immers over zoveel wijn dat ze die met alleen feesten en partijen nooit tot de laatste druppel op konden drinken.

Het idee om grote hoeveelheden wijn aan mede-Florentijnen te verkopen, was dus snel geboren – maar hoe moesten ze dat doen zonder ‘al dat gepeupel’ in hun palazzi toe te laten? Wie ooit op het lumineuze idee kwam om de verkoop via kleine raampjes aan de straatkant te regelen, zullen we helaas nooit meer weten, maar zeker is dat het idee een groot succes was en overal in de stad navolging vond. De buchette del vino, zoals de wijnraampjes werden genoemd, werden al snel een standaardonderdeel van de grote behuizingen.

Hoe werkte het nu precies? De cantiniere, die belast was met het toezicht over de cantina, reageerde op een klop op het houten deurtje van de buchetta del vino. Hij vroeg wat de klant wilde: een glas wijn, of toch liever meteen een hele fles? Een fiasco (mandfles) of misschien een heel vat? Bij een bescheiden wens van de klant, een glas of een karaf, werd de wijn door de kleine opening geschonken; bij grotere hoeveelheden werd het houten luikje geopend om de wijn te kunnen overhandigen.

Hoewel de hoofdfunctie van deze ‘raampjes’ het leveren van wijn was, werden er ook allerlei andere producten die afkomstig waren van de landerijen van de eigenaar van het palazzo via deze openingen aan de man gebracht, zoals olijfolie, meel, groenten en vlees.

De buchetta del vino van het Palazzo Viviani was tot begin achttiende eeuw in gebruik. Nu worden de meeste wijnraampjes gezien als historisch erfgoed, maar dat weerhoudt veel bewoners van de palazzi er niet van ze om te bouwen tot deurbel of fietsslot of om ze helemaal dicht te metselen. Gelukkig duikt er nog zo af en toe een origineel wijnraampje op dat je met een klop op het hout zo tot leven zou kunnen wekken…

Reageer op dit artikel

Mail de redactie

Deel dit artikel!